| TÜRKİYE DIŞ POLİTİKA KRİZLERİ | ||||
| KRİZ YÖNETİMİ BÜTÜNLEŞİK ÖZET TABLOSU | ||||
| GENEL BİLGİLER | KRİZİN ADI | DOĞU AKDENİZ DENİZ YETKİ ALANLARI | -Krizi en iyi tanımlayacak jenerik ismin girilmesi | |
| DIŞ POLİTİKA KRİZİ AKTÖRLERİ | DEVLET | -Krizin doğrudan tarafı olan ülkelerin isimlerinin girilmesi | Türkiye-GKRY | |
| KRİZİ TETİKLEYEN BİRİM | DEVLET | -Krizin tetiklenmesine yol açan sözel/eylemsel davranışı kim gerçekleştiriyor? Devlet / Devletdışı | GKRY | |
| HÜKÜMET YAPILARI | TÜRKİYE | -Kriz anında mevcut siyasal rejim ve yönetim sistemi hakkında bilgi verilir | TEK PARTİ | |
| GKRY | -Kriz anında mevcut siyasal rejim ve yönetim sistemi hakkında bilgi verilir | TEK PARTİ | ||
| SEÇİLMİŞ KARAR ALMA SÜRECİ AKTÖRLERİ | TÜRKİYE | |||
| DEVLET BAŞKANI | Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan | |||
| BAŞBAKAN | Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan, Ahmet Davutoğlu | |||
| DIŞİŞLERİ BAKANI | Abdullah Gül, Ali Babacan, Ahmet Davutoğlu ve Mevlüt Çavuşoğlu | |||
| SAVUNMA BAKANI | ||||
| İÇİŞLERİ BAKANI | ||||
| GNKUR BAŞKANI | ||||
| BÜYÜKELÇİ/DANIŞMAN/BÜROKRAT/ | ||||
| BÜYÜKELÇİ/DANIŞMAN/BÜROKRAT/ | ||||
| RAKİP ÜLKE | ||||
| DEVLET BAŞKANI | Glafkos Klerides, Tasos Papadopulos, Dimitris Hristofyas, Nikos Anastasiadis’dir | |||
| BAŞBAKAN | ||||
| DIŞİŞLERİ BAKANI | Ioannis G. Kasoulides, George Iacovou, Yiorgos Lillikas, Erato Kozakou-Marcoullis, Markos Kyprianou, Erato Kozakou-Marcoullis, Ioannis G. Kasoulides | |||
| SAVUNMA BAKANI | ||||
| İÇİŞLERİ BAKANI | ||||
| GNKUR BAŞKANI | ||||
| BÜYÜKELÇİ/DANIŞMAN/BÜROKRAT/ | ||||
| BÜYÜKELÇİ/DANIŞMAN/BÜROKRAT/ | ||||
| ÇATIŞMA - KRİZ İLİŞKİSİ | TEKRARLAYAN | -Kriz bir çatışma sürecinde tetikleyici bir sözsel/eylemsel [askeri] girişimin devamında ortaya çıkıyor ise çatışma-kriz ilişkisini açıklayacak bilgi girilir | Krize sebep olan çatışma tekrarlayan özelliği göstermemektedir. Ancak Kıbrıs Sorunu bağlamında incelendiğinde tekrarlayan çatışma içerisinde bir kriz örneğidir. | |
| KRİZİ TETİKLEYEN OLAY | -Çatışmayı krize tetikleyen somut-özgül sözsel/eylemsel davranışın ne olduğu açıkça belirtilir | GKRY'nin Mısır ile imzaladığı MEB Sınırlandırma Antlaşmasını BM'e onaylatması. | ||
| KRİZİN SÜRESİ | KRİZİN TETİKLENME TARİHİ | -Krizi başlatan tetikleyici davranışın ortaya çıktığı tarih açıkça belirtilir | Feb-04 | |
| KRİZİN SONA ERME TARİHİ | -Krizin sonlanma tarihi açıkça belirtilir | Kriz henüz sonuçlanmamıştır. | ||
| KRİZİN TİPİ | ||||
| Tarafları Açısından | İki taraflı-Dış Politika | |||
| Çıktığı Coğrafya Açısından | Doğu Akdeniz | |||
| Kriz - Zaman İlişkisi Açısından | Gelişen | |||
| Krizi Çıkaran Tarafın Niyeti Açısından | Tasarlanmış (GKRY) | |||
| KRİZİ TETİKLEYEN OLAY | OLAYIN KATEGORİSİ | Siyasi, Hukuki | ÖZET: - | |
| KRİZİN TETİKLEYİCİSİ | Yeni statü oluşturma | |||
| KRİZ TETİKLEYİCİSİNİN ŞEKLİ | Şiddet içermeyen Diğer | |||
| KRİZİ TETİKLEYEN OLAYA İLK TEPKİ | Şiddet içermeyen Diğer | |||
| KRİZ YÖNETİM ANALİZ SÜRECİ | KRİZ YÖNETİM EVRESİ | KRİZ BAŞLANGIÇ EVRESİ | -Krizin tetikleyicisi olan davranışın içinde gerçekleştiği çatışma sürecinin uyaranlarının algılanması, değerlendirilmesine ilişkin evre | 2001 yılında Doğu Akdeniz deniz yetki alanlarına ilişkin GKRY tarafında eyleme dönüşmese de sınırların belirlenmesi ve olası rezervlerin kullanımına ilişkin söylem düzeyinde gelişmeler yaşanmıştır. Bu durumda Türkiye açıkça tepki vermese de konu Kıbrıs sorunu çerçevesinde değerlendirilmiştir. Bu süreç taraflar arasında uyuşmazlığın varlığına işaret eder ve kriz öncesi evrenin de başlangıcı demektir. |
| TIRMANMA EVRESİ | -Krizin tetikleyicisi söz ve eylemin gerçekleştiği evre; savunmacı taraf için kriz algısına bağlı olarak tepki verme zorunluluğunun tartışıldığı süreç | antlaşma Şubat 2004’te Birleşmiş Milletler’e (BM) tescil ettirilmiştir. Antlaşmanın tescil ettirilmesi kriz özelinde krizin tetikleyeni olmuştur. Çünkü anlaşmanın tescilinden sonra 2 Mart 2004’te Türkiye BM aracılığı ile GKRY nota vererek anlaşmayı tanımadığını ve Doğu Akdeniz’deki haklarının saklı olduğunu belirtmiştir. Bu şekliyle tırmanan kriz zaman zaman yeniden tırmanıp Türkiye'nin izlediği dişediş stratejisi ile tırmanmış olsa da bazı konjonktürel sebeplerle kriz Türkiye tarafından zaman yayılmıştır. | ||
| KRİZ EVRESİ | -Savunmacı tarafın krize özgü tepkisini kararlaştırdığı ve uyguladığı evre; kriz bu evrede yatay veya dikey tırmanabilir. Kriz yönetimi stratejilerine bağlı olarak stres ve gerginliğin yumuşamasına doğru gidiş.. | Bölgesel ve uluslararası gelişmeler sebebiyle Türkiye krizi zaman yaymayı tercih etmiştir. Bu haliyle kriz tırmandırılmamaktadır. Ancak krizin çözümüne doğru giden bir süreçten de bahsetmek mümkün değildir. Bu sebeple krizin seyri yumuşamadan devam etmektedir. | ||
| KRİZ SONRASI EVRE | -Taraflar arasında krizi sonlandıracak girişimlerde başarı sağlandığı takdirde kriz evresi sona erer. Sonrasında ise etkilerin gözlendiği evre başlar. | Kriz henüz sonuçlanmış bir gelişen krizdir. Bu sebeple örnek kriz özelinde kriz sonrası evre henüz başlamaıştır. | ||
| KRİZİN VE KRİZ YÖNETİMİNİN ÖZELLİKLERİ | KRİZ YÖNETİM STRATEJİLERİ | ALGILANAN TEHDİDİN CİDDİYETİ | -Karar alıcının "kriz"i tetikleyen söz ve eyleme temel değer, öncelikleri bakımından yüklemiş olduğu önem ve anlamın ölçüsü hakkında bilgi verir. Karar alıcı için tehdit ve saldırı ciddiyeti yüksek ise buna uygun kriz yönetim stratejileri seçilir. | Saygınlık ve hak kaybı |
| RAKİBİN KRİZ YÖNETİM STRATEJİSİ | -Krizi tetikleyen eylemi gerçekleştiren tarafın kriz yönetim stratejisi hakkında bilgi verir. | Oldu-bitti, Kontrollü Baskı Stratejisi | ||
| RAKİBİN KRİZ YÖNETİM TEKNİĞİ | -Rakibin kriz sürecinde hangi kriz yönetim tekniklerinden yararlandığı hakkında bilgi verir. | Şiddet içermeyen çoklu çözüm | ||
| TÜRKİYE'NİN KRİZ YÖNETİM STRATEJİSİ | -Türkiye'nin kriz sürecinde uygulamış olduğu kriz yönetim strtejileri hakkında bilgi verir. | Zorlayıcı Diplomasi, Dişe Diş, Zamana Yayma | ||
| TÜRKİYE'NİN KRİZ YÖNETİM TEKNİĞİ | Türkiye'nin kriz yönetim sürecinde hangi kriz yönetim tekniklerinden yararlandığı hakkında bilgi verir. | Şiddet içermeyen çoklu çözüm | ||
| ŞİDDET SEVİYESİ | -Kriz yönetim sürecinde taraflar arasında askeri şiddetin düzeyi hakkında bilgi verir. Şiddetten kasıt zarar verici silahlı çatışmanın gerçekleşmesidir. | Psikolojik stres ve baskı | ||
| ÜÇÜNCÜ AKTÖRLERİN YAKLAŞIMI | 3. AKTÖR / UA ÖRGÜTLER | 3. AKTÖR MÜDAHİL ÖRGÜT | -Üçüncü aktör olarak hangi uluslararası, bölgesel örgütlerin krizi sonlandırmaya yarayacak girişimlerde bulunduğuna ilişkin bilgi verir. | AB |
| 3. AKTÖR ULUSLARARASI ÖRGÜT MÜDAHALESİ | -Kriz sürecinde üçüncü aktörler olarak uluslararası, bölgesel örgütlerin krizi sonlandırmak amacıyla yapmış oldukları girişimlerin niteliği hakkında bilgi verir. | Krizin sonuçlandırılması yönünde doğrudan müdahil aktör değildir. Ancak GKRY'nin üyesi olması Türkiye'nin de aday ülke olması taraflar arasında asimetrik denge oluşturarak krizin seyrinde etkili olmaktadır. | ||
| 3. AKTÖR / DEVLETLER | 3. AKTÖR DEVLET | -Üçüncü aktör olarak hangi devletlerin, krizi sonlandırmaya yarayacak girişimlerde bulunduğuna ilişkin bilgi verir. | Mısır, Lübnan, İsrail | |
| 3. AKTÖR DEVLET MÜDAHALESİ | -Kriz sürecinde üçüncü aktörler olarak devletlerin, krizi sonlandırmak amacıyla yapmış oldukları girişimlerin niteliği hakkında bilgi verir. | Devletler doğrudan krizin çözümü yönünde etkili olmamışlardır. Ancak GKRY ile imzaladığı anlaşmalar ile krizin zaman zaman tırmanmasına sebep olarak etkili olmuşlardır. | ||
| KRİZİN SONUCU | SONUCUN NİTELİĞİ | -Krizin nasıl sonuçlandıırlmış olduğuna ilişkin bilgi verir. | ||
| SONUCUN ŞEKLİ | -Krizin taraflar arasında hangi şekilde sonlandırıldığı hakkında bilgi vermektedir. | Kriz sonuçlanmamıştır. | ||
| KRİZ SONRASI STATÜ | -Kriz sonlandırılmış ise kriz sonrası süreçte taraflar arasındaki ilişkilerde nasıl bir statünün ortaya çıktığı hakkında bilgi vermektedir. | |||
| KAYNAK ÖNERİSİ | REFERANS ADI | |||
| 1 | Sertaç Hami Başeren, Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Uyuşmazlığı, TUDAV | |||
| 2 | Sertaç Hami Başeren, Doğu Akdeniz'de Hukuk ve Siyaset, Ankara: A.Ü. SBF Yay., 2013 | |||
| 3 | Tuğçe Kafdağlı, "Kriz Yönetimi Açısından Doğu Akdeniz Deniz Yetki Alanları Uyuşmazlığı", Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013. | |||
| 4 | ||||
| 5 | ||||
| 6 | ||||
| 7 | ||||
| 8 | ||||
| 9 | ||||
